Świerzb

Świerzb (łac. scabies) jest chorobą zaraźliwą, która roznosi się najczęściej poprzez bliski kontakt cielesny z osobą zakażoną.

Przyczyny świerzbu

Dermatoza ta wywoływana jest przez pasożyta ludzkiego świerzbowca ( Sarcoptes scabiei varietas hominis), który bytuje wyłącznie w skórze człowieka. Zapłodniona samica świerzbowca drąży tunele w naskórku i składa w nich jaja. Okres wylęgania wynosi około trzech tygodni. Pierwsze symptomy pojawiają się po mniej więcej 3–6 tygodniach od zarażenia i jest spowodowany immunologiczną odpowiedzią organizmu przeciwko białkom pasożyta, ewentualnie produktom ubocznym.

Objawy świerzbu

Do najbardziej charakterystycznych należy intensywny świąd (najczęściej okolic uda i pośladków), który wzmaga się wieczorem oraz w nocy (rozgrzanie skóry wzmaga aktywność roztoczy). Nadmierne i często niekontrolowane drapanie prowadzi do powstawania przeczosów (zmiany na skórze powstałe w wyniku drapania) oraz wtórnych zakażeń bakteryjnych skóry. Obraz kliniczny choroby manifestują charakterystyczne zmiany na skórze z obrazem tunelu łączącego dwie grudki (otwory wejściowe do tunelu – nory świerzbowcowe). W większości przypadków zmiany te lokalizują się na skórze przestrzeni międzypalcowych, na powierzchniach dłoniowych rąk, stopach, tułowiu, przede wszystkim w obrębie pępka i pośladków. Zmiany guzkowe mogą także występować na prąciu. Na ogół świerzb nie zajmuje okolicy międzyłopatkowej oraz twarzy, zaś sporadycznie zostają zajęte brodawki sutkowe i przednie fałdy pachowe. Objawy kliniczne choroby mogą być kłopotliwe do zdiagnozowania u osób dbających o higienę.

Diagnoza świerzbu

Świerzb powinno się rozróżniać od innych chorób przebiegających ze świądem, na przykład zapalenia mieszków włosowych, liszajca, atopowego zapalenia skóry, opryszczkowatego zapalenia skóry, świerzbiączki. Podstawę rozpoznania świerzbu stanowi badanie pod mikroskopem zeskrobin z powierzchni skóry, które umożliwia potwierdzenie obecności pasożytów, ich nor, jaj lub wydalin.

Leczenie świerzbu

Leczenie bazuje przede wszystkim na terapii, którą objęte są wszystkie osoby z kontaktu z osobą zakażoną, w celu uniknięcia wtórnej infekcji. Najczęściej stosowanym preparatem aplikowanym miejscowo na skórę, również u dzieci, kobiet w ciąży oraz karmiących, jest permetryna (5% w kremie). Również leki przeciwhistaminowe, przeciwświądowe, jak również miejscowe glikokortykosteroidy są pomocne. W przypadku świerzbu niezwykle ważne są też działania profilaktyczne, takie jak na przykład dbałość o higienę osobistą oraz otoczenia itp.