Atopowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest to zapalna choroba skóry diagnozowana zarówno u małych dzieci, jak i u osób dorosłych. Dermatoza ta przybiera postać przewlekłą, nawrotową oraz niezakaźną.

Objawy atopowego zapalenia skóry

Jej cechą charakterystyczną są zmiany skórne o charakterze wypryskowym ze świądem o dużym nasileniu, zliszajowacenie oraz uogólniona suchość skóry. W większości przypadków dolegliwość ta współistnieje z innymi chorobami atopowymi IgE-zależnymi, takimi jak astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt górnych dróg oddechowych i spojówek, czasami z alergią pokarmową. Patofizjologia atopowego zapalenia skóry jest wieloczynnikowa i złożona. Obejmuje zaburzenia genetyczne, immunologiczne, środowiskowe, a także czynniki psychiczne. Ocenia się, że na AZS choruje 10 – 20% dzieci oraz 1,6 – 10,2% dorosłych. Pierwsze symptomy choroby pojawiają się u bardzo małych dzieci do 6 miesiąca życia. W zależności od wieku pacjenta obraz kliniczny oraz miejsce występowania zmian chorobowych jest różne. U niemowląt i małych dzieci (do 2 roku życia) zmiany przybierają postać raczej wysiękową i lokalizują się na twarzy, w owłosionej skórze głowy, na kończynach oraz tułowiu. U małych dzieci (od 3 do 11 roku życia) zaczyna dominować lokalizacja zgięciowa (doły łokciowe, podkolanowe), na karku, nadgarstkach oraz kostkach. Lokalizacja zmian chorobowych u młodzieży oraz osób dorosłych (od 12 roku życia) jest podobna, jak w przypadku zmian w okresie wczesnodziecięcym, widoczna jest wyraźna lichenizacja (zliszajowacenie).

Przebieg atopowego zapalenia skóry

W większości przypadków AZS przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Zaostrzenie (pogorszenie choroby) może mieć związek ze zmianami pór roku, sytuacjami stresowymi, czynnikami środowiskowymi, infekcją, jednakże najczęściej rozpoznanie konkretnej przyczyny nie jest możliwe.

Diagnoza atopowego zapalenia skóry

W przypadku AZS postawienie diagnozy bazuje przede wszystkim na rozpoznaniu charakterystycznych cech klinicznych choroby oraz na zebraniu dokładnego wywiadu. Niezwykle pomocne jest również zastosowanie kryteriów Hanifina Rajki.

Leczenie atopowego zapalenia skóry

W leczeniu chorych na atopowe zapalenie skóry podstawę stanowi połączenie terapii emolientowej i odpowiedniej pielęgnacji skóry z terapią przeciwzapalną wykorzystywaną w zależności od potrzeb. Niezbędne jest także usunięcie alergenów oraz czynników drażniących. W trakcie okresu zaostrzenia AZS powszechnie miejscowo stosuje się leki kortykosteroidowe, które wykazują silne działanie przeciwzapalne. Jako uzupełnienie terapii ogólnej wykorzystuje się leki przeciwhistaminowe.