Pokrzywka (urticaria) to niejednorodna grupa schorzeń o złożonej etiologii oraz patogenezie. Wspólną cechą kliniczną są pojawiające się swędzące bąble pokrzywkowe (urtica) zlokalizowane na podłożu rumieniowym.

Objawy pokrzywki

Bąbel pokrzywkowy to wykwit wyniosły ponad poziom skóry, mający barwę porcelanowobiałą lub też różową. W 40% przypadków pokrzywce może towarzyszyć obrzęk naczynioruchowy. Obrzęk ten odznacza się nagłym wystąpieniem ograniczonego obrzęku skóry, tkanki podskórnej ewentualnie błon śluzowych. Wytworzenie się obrzęku może wiązać się z wystąpieniem bólu oraz napięcia, bez jednoczesnego uczucia świądu. Zmiany obrzękowe potencjalnie mogą pojawić się w różnych okolicach. W większości przypadków są to wargi oraz powieki, czasem narządy płciowe. Może również dochodzić do obrzęku krtani, co stanowi zagrożenie dla życia chorego.

Rodzaje pokrzywki

Pokrzywka jest popularnie występującym schorzeniem w skali świata, dotyczy mniej więcej 15–20% populacji. Wystąpić może u osób w każdej grupie wiekowej, bardziej powszechna jest u kobiet. Z uwagi na czas trwania procesu chorobowego można dokonać podziału na pokrzywkę ostrą, której czas trwania to okres do sześciu tygodni oraz pokrzywkę przewlekłą, która utrzymuje się dłużej aniżeli sześć tygodni. Przyczyną pokrzywki ostrej jest zwykle żywność, preparaty farmaceutyczne, czynniki infekcyjne, jady owadów błonkoskrzydłych oraz pyłki roślin. Pokrzywkę przewlekłą natomiast podzielić można na indukowaną (wywołaną) oraz spontaniczną, zależnie od obecności czy też braku uchwytnych czynników wyzwalających wysiew bąbli. Na ogół ostra pokrzywka nie wymaga wykonania badań diagnostycznych.

Diagnostyka i leczenie pokrzywki

W większości przypadków przyczynę powstania zmian skórnych da się ustalić w oparciu o szczegółowy wywiad. Diagnostyka pokrzywki przewlekłej opiera się przede wszystkim na próbie wychwycenia okoliczności wywołujących lub prowadzących do zaostrzenia choroby, określeniu wpływu choroby na życie pacjenta, eliminacji innych jednostek chorobowych, ocenie skuteczności leczenia. Generalnie postępowanie terapeutyczne w pokrzywce obejmuje: leczenie preparatami farmaceutycznymi (terapia objawowa), leczenie chorób współistniejących, eliminacja czynników wywołujących objawy kliniczne choroby. W trakcie leczenia objawowego wykorzystuje się w głównej mierze leki przeciwhistaminowe drugiej generacji (na przykład bilastyna, loratandyna, rupatadyna, itp.). W przypadku braku poprawy lub przy nasilonych objawach stosuje się zwiększone dawki tych leków.